Menu Zamknij

Dwa postanowienia – dwa stwierdzenia nabycia spadku

Wydaje się, że to niemożliwe. Jeden spadkodawca, jeden spadek i dwa różne stwierdzenia nabycia spadku wskazujące oczywiście różnych spadkobierców. A jednak. Zdarzyło to się w sprawie, w której 16 lipca 2019 r., Sąd Najwyższy rozpoznał skargę nadzwyczajną.

Skarga dotyczyła dwóch orzeczeń wydanych odpowiednio w 1997 i 2003 roku, które odmiennie rozstrzygały tę samą sprawę spadkową. Oba orzeczenia uprawomocniły się, funkcjonowały w obrocie prawnym i uniemożliwiały spadkobiercom realizację ich praw.

Córka zmarłej dwa razy występowała do sądu o stwierdzenie nabycia spadku, przedstawiając testament swojej matki. W pierwszym postępowaniu w 1997 r. sąd stwierdził nabycia całego spadku przez córkę na podstawie testamentu. Kilka lat później córka po raz drugi skierowała do sądu wniosek. O stwierdzenie nabycia spadku po matce również w oparciu o testament. Mimo pierwszego postępowania sąd przeprowadził drugie. Uznał, że testament jest nieważny i stwierdził nabycie spadku z ustawy przez córkę i syna każdego w 1/2.

Powyższe postanowienie nie zostało przez nikogo zaskarżone, dlatego stało się prawomocne. Skutkowało to istnieniem dwóch wykluczających się postanowień. Po wprowadzeniu instytucji skargi nadzwyczajnej zareagował Rzecznik Praw Obywatelskich. W efekcie jego skargi Sąd Najwyższy uchylił późniejsze postanowienie w całości i umorzył postępowanie w sprawie.

Wydawać by się mogło, że opisana powyżej sytuacja jest wyjątkowa i jedyna w swoim rodzaju. Nic bardziej mylnego. Takie sytuacje zdarzają się i będą się od czasu do czasu zdarzać. Obecnie wydawane i rejestrowane postanowienia mogą bowiem nałożyć się na te pochodzące sprzed lat, zapisywane jedynie w papierowych repertoriach. Dlatego, porządkując stare sprawy spadkowe starajmy się sprawdzić czy postanowienie spadkowe w naszej sprawie nie zostało już wcześniej wydane. Unikniemy dzięki temu kłopotów i uzyskania dokumentu, z którego trudno będzie nam zrobić użytek.